Balkanlardaki zulümler maalesef ki dünyanın üç maymunu oynadığı, 20. yüzyılın göz göre göre yaşanan en büyük acılarından. Kimi insanlar etnik kimliklerinden dolayı soykırıma uğradı, kimileri de azınlık olduklarından yerlerinden sürüldü, çoğu Türkiye’ye göç ederek hayatta kaldı. Bu acıların bir kısmı da Romanya’da yaşandı. Acıyı bal eyleyen ve birisi dünyanın sayılı tarihçilerinden, diğeri ülkemize önemli yatırımlar kazandıran mühendislerin olan Karpat kardeşlerin hayat hikayesi Acıyı Bal Eylemek kitabında bir araya geliyor.
Kitabı yayına hazırlayanlar önsöz kısmında kitabın kısaca hikayesini anlatmışlar. Kemal Karpat’a fahri doktora ünvanı takdim edecekleri törende hayatına dair sevdiklerinden hikayeleri bir araya getirmek istemişler. Doğal olarak kardeşi Cemal Karpat’tan da Kemal Karpat hakkında duygu ve düşüncelerini rica etmişler. Ancak Cemal Karpat detaylı notlar paylaşınca bu notları bir kitap haline getirsek mi diye düşünürlerken Cemal Karpat’ın vefatını öğrenmişler. Bu durumda muhakkak kitap halinde yayınlamak gerektiğine kanaat getirince Kemal Karpat’a danışmışlar. Karpat ise kardeşinin hatıralarını detaylıca yazdığını ve vefatından evvel Timaş Yayınları’na teslim ettiğini söyleyip yayınevine yönlendirmiş. Nihayetinde Cemal Karpat’ın hatıralarına ek olarak Kemal Karpat’ın da kendi gözünden hatıraları eklenin ortaya Acıyı Bal Eylemek kitabı çıkmış.
Karpat kardeşler günümüzde Romanya’nın Dobruca bölgesinde Turda adıyla bilinen Armutlu köyünde dünyaya gelmişler. Çocuklukları Armutlu’da geçen Karpat kardeşler babalarının vefatından sonra oldukça zor zamanlar geçirmiş. Zira babaları geniş tarım arazilerini işletmekte olup nesillerinden gelen bir refaha sahiplermiş. Ancak babaları vefat edince işlerin yürütülmesi zorlaşmış ve geçimleri de sıkıntıya girmiş. Ancak kendilerini geçindirebilecek hale geldiklerinden Kemal Karpat liseyi okumak için yatılı okula gitmiş. Bu ayrılık Cemal Karpat’a çok ağır gelse de, yıllar göstermiş ki çok uzun bir gurbet yolculuğu varmış Kemal Karpat’ın.
Kitabın ilk bölümünde Cemal Karpat çocukluğunu, gençliğini, evliliğini, iş hayatını, Romanya’daki hayatta kalma mücadelelerini ve Türkiye’ye göç ettikten sonra başından geçenleri, sık sık abisi Kemal Karpat’a atıfta bulunarak anlatıyor. İkinci bölümde ise kardeşinin eksik bıraktığı noktaları doldurmakla birlikte olayları kendi penceresinden bir kez de Kemal Karpat anlatıyor.
Kitap her ne kadar hatırat olsa da filmi çekilecek ve izlenecek bir muhtevaya sahip. Özellikle komünist Romanya rejiminin Türklere çektirdikleri okurken yürek sızlatıyor. Ne ilginçtir ki rejim en çok Türklere eziyet etse de kendi Rumen vatandaşlarına da büyük zulümler etmişler. Kitaptan şunu çok net görmek mümkün: Komünist rejim öncesinde Rumenlerle Türkler arasında hiçbir sorun yok. Gül gibi geçinip gidiyorlar, birbirlerinin iyi günlerinde kötü günlerinde destek oluyorlar. Fakat Romanya SSCB etkisine girdikten sonra azınlıklar perişan oluyor, her şeyleri ellerinden alınıyor. Öyle bir baskı kuruluyor ki Rumen vatandaşlar Türklere selam vermeye bile korkuyorlar. Zira bir selam verdi diye gözaltına alınıp işkence görme ihtimali varken, ne yapsın gariban Rumenler?
20. yüzyıl boyunca maalesef Balkanlardaki azınlıklar çok zulümler gördüler. Ahmed Davudoğlu hocaefendinin Ölüm Daha Güzeldi ve Eski Zağra Müftüsü’nün Tarihçe-i Vaka-i Zağra hatıratlarında bu zulümleri okumak mümkün. Acıyı Bal Eylemek kitabı her ne kadar onların gördükleri zulüm kadar sert olmasa da, Karpat kardeşlerin çektileri ıstırabı bizlere yansıtıyor. Filmi çekilse gözyaşlarıyla izlenecek bu hayat hikayesine şahit olmak ve acının nasıl bala dönüşebileceğini görmek için Acıyı Bal Eylemek kitabını okumanızı önemle tavsiye ederim.

ACIYI BAL EYLEMEK
Yazar: Cemal Karpat & Kemal Karpat
Yayınevi: Timaş Yayınları
Web Sitesi: timas.com.tr
ARKA KAPAK METNİ
Balkanlar’da kurulan millî devletler, homojen toplumlar oluşturmak için kendi milletleri dışında kalan toplulukları göçe zorladılar. Osmanlı Devleti’nin çekildiği Balkanlar’dan göç eden Türklerin sığınağı Anadolu toprakları oldu. Acının, kederin ve gözyaşının yoğurduğu bu insanlar, yeni bir hayat kurma mücadelesi verdiler.
Bu mücadeleyi verenler arasında, dünyaca tanınmış tarihçimiz Kemal H. Karpat ve ailesi de bulunuyor. Kemal ve Cemal Karpat kardeşler, Acıyı Bal Eylemek adlı bu hatıratlarında; Romanya’nın Babadağ bölgesinde geçen çocukluklarını, ailelerini, orada yaşayan Müslüman Türk halkın yaşamını, Türkiye’ye bin bir zorlukla yaptıkları göçü ve akabinde yepyeni bir vatanda var olma çabalarını hikâye tadında anlatıyorlar.
Hayatın önlerine getirdiği zorlukları, güçlükleri, acıları, ayrılıkları, hayal kırıklıklarını birlikte göğüsleyen Karpat kardeşler, nezaketleriyle, dik duruşlarıyla bu zorlukların üstesinden gelmiş, saygın kişilikleriyle başarıyı yakalamış, yani acıyı bal eylemişlerdir…