Amerika Birleşik Devletleri, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından bilim ve teknolojide yetişmiş insan gücünü ülkesinde toplayarak yarım asırdır bilim ve teknolojiye öncülük ediyor. ABD tüm dünyaya ürettiği teknolojisini ve bilimi pazarlayarak güçleniyor. Elbette ki ABD’nin çıkardığı savaşlar sonucunda sömürdüğü kaynaklardan sağladığı gücü görmezden gelemeyiz, ancak AR-GE’ye verdikleri önem ve yaptıkları yatırımlar hiç de yabana atılır değil.
Bugün dünyanın en değerli şirketleri Apple, Google, Microsoft ve Amazon’un menşei ABD. Hepsi de katma değer üretecek yüksek kâr getirici işler yapıyor ve dünyanın parasını kazanıyorlar. Onlar üretiyor, dünya tüketiyor. Üreten güçleniyor, tüketen zayıflıyor.
Amerika’yı Boykot Çağrısı
ABD ile ilişkilerimiz son yıllarda limoni diyebileceğimiz tatta olsa da, 2018 yılı iplerin kopma noktasına geldiği yıl oldu. Rusya ve Çin ile yakınlaşmamız, ABD ile aramızdaki diplomatik krizler aramızı iyice açmış durumda. ABD’nin Türkiye ve Avrupa ülkeleri dahil birçok ülkeye meydan okuyan tavırlara girişmesi, pek iyi anlaşamadığımız Avrupa ülkeleriyle dahi yakınlaşmamıza sebep oluyor.
Ağustos 2018’de tırmanan gerilim sonucu doların sürekli değer kazanmasının üstüne bir de ABD’nin uyguladığı ekonomik ambargoya Türkiye misliyle karşılık verdi. Çeşitli sektörlerde ABD ürünlerine ek vergilendirmeler getirmemizin yanı sıra Cumhurbaşkanımız “Onların Apple’ı varsa bizim de Vestel’imiz var.” diyerek teknolojik boykot çağrısı yaptı ve yerli ürünleri kullanmaya davet etti.
Evet, ABD’nin mevcut gücü, bilim ve teknoloji konusundaki gelişmişliği ortada. Hatta bu okuduğunuz satırlar ABD menşeili bir bilgisayarda ABD menşeili bir yazılımla yazıldı ve yine ABD menşeili bir bilgisayarda ABD menşeili bir programla tasarlandı. Hâl böyleyken teknolojik boykot nasıl mümkün olacak?
iPhone Parçalamak Boykot mudur?
Benzer krizler her yaşandığında toplumumuzda “haydi boykot edelim” şeklinde bir hareket oluşuyor fakat krizler aşıldığında boykotlar maalesef unutuluyor. Bu sadece teknolojide değil her alanda böyle gelmiş böyle gidiyor.
Cebindeki akıllı telefonu parçalayarak veya cihazdaki yazılımı silerek teknolojik boykot yapılamaz. Teknolojide boykotun en önemli noktası kabul edilebilir ve boykot edilecek olan şeyden daha az olmayan bir alternatif ortaya koymaktır. ABD menşeili cihazları boykot etmek istiyorsak o cihazların sağladığı imkanları ve kaliteyi sağlayan yerli üretim cihazlarımız olmalı. ABD menşeili yazılımları boykot etmek istiyorsak o yazılımların sağladığı kolaylıkları, seçenekleri, hizmetleri sağlayan yerli yazılımlar üretmeli ve geliştirmeliyiz.
Sadece üretmek değil, ürettiklerimizin arkasında durmalı, satış sonrası desteği ve güncellemeleri sağlamalı, ürünleri kullanacak kişileri mutlu etmeli ve dünya çapında bir pazar hedeflemeliyiz.
Tüm bunları hatta daha fazlasını sağlamadıktan sonra istersek bir milyon tane iPhone parçalayalım hiçbir faydası olmaz.
Boykot Edebilmek İçin Ne Durumdayız?
Güçlü bir teknolojik boykot yapabilecek seviyede yerli ve milli ürünlerimiz bulunmuyor. Ancak gelecek, ümit vaat ediyor zira ülkemizde ARGE’nin önemi ve ARGE faaliyetlerine yapılan yatırımlar gün geçtikçe artıyor. İstenen seviyede olmasa bile teknolojide kayda değer alternatiflerimiz bulunuyor.
Buraya sığdıramadığım daha birçok yerli ürünümüz olmakla beraber, bir yerden başlamak adına bu alternatifleri değerlendirebilirsiniz.
ALTERNATİF YERLİ VE MİLLİ TEKNOLOJİLER
İşletim Sistemi
Yabancı Menşeili İşletim Sistemleri: Microsoft Windows, Apple macOS, Linux Türevleri
Alternatif Yerli İşletim Sistemi: Pardus / pardus.org.tr
Adını Anadolu Parsı’ndan alan Pardus işletim sistemi bir Linux türevidir. TÜBİTAK tarafından 2003’te geliştirilmeye başlanan Pardus hâlen geliştirilme aşamasındadır. Henüz istenen seviyede gelişim sağlanamamış olup daha fazla desteğe ihtiyaç duymaktadır. Bazı belediyeler ve kamu kurumları ile özel kuruluşlar Pardus’u kullanmak için projeler geliştirmektedirler.
Arama Motoru
Yabancı Menşeili Arama Motorları: Google, Bing, Yandex, DuckDuckGo
Alternatif Yerli Arama Motoru: Yaani / yaani.com.tr
“Türkiye’nin Arama Motoru” sloganıyla kullanıcılara sunulan Yaani arama motoru Turkcell tarafından geliştirilmiştir. Dünya çapındaki rakiplerinden hiç de geri kalman, üstüne bir de dilimizden anlayacak şekilde geliştirilmiş olan Yaani, yerli ve milli imkanlarla geliştirilmiş güvenli bir arama motorudur.
Bulut Depolama
Yabancı Menşeili Bulut Depolama: Google Drive, Yandex Disk, Microsoft OneDrive, Dropbox
Alternatif Yerli Bulut Depolama: Lifebox / mylifebox.com, Safir Depo / safirdepo.b3lab.org
Lifebox Turkcell tarafından geliştirilen ve akıllı cihazınızda bulunan fotoğrafları, videoları, kişi rehberini yedeklemenize imkân sağlayan, hatta sosyal medya hesaplarınızda bulunan içeriklerinizi de yedekleyebilen bir depolama hizmetidir. Daha da geliştirildiği takdirde gelecekte tam fonksiyonel bir bulut depolama ürünü olması olası görünüyor. TÜBİTAK tarafından geliştirilen ve henüz test aşamasında olan Safir Depo ise güvenli dosya depolama, paylaşma ve iş birliği sağlayan milli bir bulut hizmetidir. Kalkınma Bakanlığı tarafından da desteklenen Safir Depo yerli bir bulut depolama hizmeti olmaya aday.
Dosya Transferi
Yabancı Menşeili Dosya Transferi: WeTransfer
Alternatif Yerli Dosya Transferi: FileGoes / filegoes.com
Konya merkezli bir bilişim firması olan GM Bilişim tarafından hazırlanan FileGoes, hızlı ve güvenli dosya transferi için gayet kullanışlı bir yerli alternatif ürün. Tek seferde 5 GB dosya göndermeye izin veren ve gönderinizi 10 gün boyunca saklayan FileGoes’u mutlaka denemelisiniz.
Mobil Mesajlaşma
Yabancı Menşeili Mesajlaşma Uygulamaları: WhatsApp, Telegram, Hangouts, Messenger
Alternatif Yerli Mesajlaşma Uygulamaları: BiP Messenger, Dedi
Turkcell tarafından geliştirilen BiP Messenger uygulamasının yabancı menşeili uygulamalardan aşağı kalır hiçbir tarafı yok. Zengin içerikli mesajlar gönderme, sesli arama, görüntülü arama, grup konuşmaları ve benzeri birçok özelliği bünyesinde barındıran yerli mesajlaşma uygulaması BiP’in pek yakın zamanda bir kardeşi daha oldu. Bilgi Teknolojileri ve İnternet Güvenliği Derneği tarafından yayınlanan “Dedi” uygulaması mesajlaşma, görüntülü ve sesli konuşma imkanı sağlıyor. İki uygulama da geliştirilmeye devam ediyor.
Akıllı Telefon ve Tabletler
Yabancı Menşeili Mobil Cihazlar: iPhone, iPad, Samsung, Huawei, HTC, Xiaomi
Alternatif Yerli Mobil Cihazlar: Vestel, Casper, Kaan, General Mobile, Turkcell, Preo, Reeder, Piranha
Akıllı telefon ve tablet pazarında yabancı menşeili ürünler oldukça popüler. Ancak yerli birçok alternatif akıllı telefon ve tablet markası bulunuyor. Bu markaların ürünleri kullanıcılar tarafından ilk zamanlarda “kalitesiz ve kötü” olarak yorumlanıyordu. Fakat zaman içerisinde yapılan geliştirmeler neticesinde yerli markalarımızın ürünlerinin kalitesi ve servis ağları iyileşiyor ve güçleniyor. Ümidimiz o ki daha nice yerli markamız dünya pazarlarında yer bulup kaliteli ürünleri insanlığa sunsun.
Teknoloji Geliştirmek Kolay Değil
Bilim ve teknolojide dışa bağımlılık kısa vadede aşılacak bir mesele değildir. Zira bilim ve teknoloji global kavramlar. Diğer ülkelerle ve o ülkelerdeki teknolojilerle etkileşimde bulunmadan gelişmek mümkün değil.
Ülkemiz son yıllarda bilim ve teknolojide yerli ve milli projelere adımlar atıyor, nice hedeflenen projelerimiz var. Ümidimiz o ki ürettiklerimiz ve üreteceklerimizle kendimize yetecek bir ülke olmaktan da öte, tüm insanlığa faydamız olsun.