Jules Verne’in ardından bilimkurgu denildiği zaman akla gelen öncü isimlerden İngiliz yazar Herbert George Wells’in 1896 yılında yazdığı ikinci kitabı olan Doktor Moreau’nun Adası, bir önceki kitabı Zaman Makinesi’nden aşağı kalmayacak kadar ilginç ve gerilim dolu bir eser. Bir yandan bilimin sınır konulmayan bir çerçevede nereye gidebileceği irdelenirken diğer yandan ahlaki değerlerin nasıl ele alınacağına dair ince eleştiriler eserde görülebiliyor.
Hikaye oldukça öz, sade ve yalın anlatılıyor. Bir deniz kazasının ardından mahsur kaldığı sandalda neredeyse ölmek üzereyken kurtarılan Edward Prendick, nihayetinde Pasifik’te kimsenin uğramadığı volkanik bir adaya Dr. Moreau ve yardımcısı Montgomery ile birlikte ayak basıyor. Burada bir laboratuvarı olan ve 9 yıldır çalışmalar yapan Dr. Moreau, Türkçe’de dirikesim olarak tanımlanan viviseksiyon işlemlerini hayvanlara uygulayarak çeşitli yaratıklar meydana getirmeye ve kusursuz bir insan formuna dönüştürmeye çalışıyor.
Ancak kısmen başarılı olmuş olsa da Edward Prendick’in yolunun adaya düşmesiyle beraber işler karışıyor, beklenmedik maceralar hikayenin kahramanlarını kucaklıyor. Zaten kitap baştan sona macera ve gerilim dolu, bir solukta okunabiliyor.
En nihayetinde kitabın özü olabilecek bir paragrafta Prendick şöyle diyor:
“O adanın yüreğime saldığı korkunun tümden kaybolup gideceğini sanmasam da, çoğu zaman uzaklarda bir bulut, bir anı, belli belirsiz bir güvensizlik olarak zihnimin gerilerinde bir yerde bekliyor; ama kimi zaman o küçük bulutun yayılarak gökyüzünü tümüyle karanlığa gömdüğü de oluyor. İşte o zaman çevremdeki insan dostlarıma bakıyorum. Ve korkuya kapılıyorum. Bazıları capcanlı, hayat dolu, bazıları donuk, tehlikeli, bazıları kaypak, içtenliksiz yüzler görüyorum; ama hiçbirinde aklı başında bir insanın o sakin özgüveni yok. Sanki o hayvansılık içlerinde boy atıyormuş, adalılardaki o aslına dönüş çok geçmeden hem de daha büyük ölçüde yeni baştan sahneye çıkacakmış gibi geliyor bana…”
DOKTOR MOREAU’NUN ADASI
Yazar: H. G. Wells
Yayınevi: İş Bankası Kültür Yayınları
Web Sitesi: iskultur.com.tr
ARKA KAPAK METNİ
Wells’in öncü niteliğindeki bilimkurgu klasiği Doktor Moreau’nun Adası yayımlandığı günden beri “sarsıcı” etkisinden hiçbir şey yitirmedi.
Bilimsel yöntemlerinin doğuracağı sonuçlar konusunda hiçbir sorumluluk hissetmeyen çılgın bilim insanının hikâyesi, unutulmaz filmlere ilham vermiştir. Acı, zulüm, ahlaki sorumluluk, insanın doğaya müdahalesi gibi felsefi temalarıyla dikkat çeken yapıtında, Wells daha sonra genetik alanındaki çalışmaların gündeme getireceği etik meseleleri öngörmüştür.
Bir deniz kazasından kurtulan Edward Prendick, mahsur kaldığı adada garip yaratıklar ve karanlık sırlarla karşılaşır. Bu ada, insanı ve yazgısını kollayacak bir Tanrı’nın bulunmadığı, bütünüyle ahlaktan yoksun bir evrenin mikrokozmosudur adeta.
Doktor Moreau’nun Adası bilimin kontrolden çıktığı zaman barındırabileceği potansiyel tehlikelere karşı bir uyarı niteliği taşır.
